URBANIA

VR 19 SEP t/m ZO 9 NOV

Urban culture en street art in De Lawei

Wat gebeurt er als de kunst van de straat in een museale setting wordt gepresenteerd? In hoeverre zijn context en omgeving bepalend voor de aard en de impact van een kunstwerk? Wat is eigenlijk het verschil tussen street art en ‘binnenkunst’?
De expositie URBANIA nodigt uit om anders te kijken naar een kunstvorm die ooit begon in de marge, maar inmiddels niet meer weg te denken is uit de hedendaagse cultuur.

Graffiti (Italiaans voor ‘ingekraste tekeningen’) en street art vinden hun oorsprong in de straten van Philadelphia en New York in de jaren ’70, waar jongeren met spuitbussen hun namen en boodschappen op muren, treinen en bruggen achterlieten. 
In de jaren ’80 maakten kunstenaars als Jean-Michel Basquiat en Keith Haring de overstap van de straat naar de kunstwereld. Basquiat begon met cryptische boodschappen op muren onder het pseudoniem SAMO en ontwikkelde zich tot een van de invloedrijkste schilders van zijn generatie. Haring maakte iconische krijttekeningen in metrostations en vertaalde die later naar grote schilderijen en publieke muurschilderingen. Beiden bewogen zich tussen de rebellie van de straat en museale erkenning. Vandaag de dag is street art niet meer weg te denken uit de stedelijke cultuur. Wat begon als een vorm van zichtbaarheid en protest in de openbare ruimte, groeide uit tot een wereldwijde kunststroming met uiteenlopende stijlen en technieken.


Opening
De opening van de expositie URBANIA vindt plaats op vrijdag 19 september om 17.00 uur. Iedereen is van harte uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn. Wybren Jorritsma (directeur Museum Dr8888) zal de expositie feestelijk openen. We horen graag of je aanwezig bent bij de opening, laat het via dit formulier weten. 

Te zien tijdens de expositie:

WRITERS’ WALL

Een van de blikvangers van URBANIA is de twaalf meter lange Writers’ Wall, waarop prominente graffiti-artiesten uit Noord-Nederland hun tags, throw-ups en pieces tonen. Een explosie van kleur en energie, door o.a. Klaas Wolf Boter, Marcus Wedman, Tamme de Boer, Nova Abma en Panxy.

OUTSIDE-IN

Naast de Writers’ Wall toont URBANIA creaties van een aantal beeldend kunstenaars die elk op hun eigen manier de energie van de straat vertalen in hun werk:

Otto Lauterjung 
Otto Lauterjung, oftewel LAUT, is beeldend kunstenaar, dichter en performer. Ooit begonnen als graffiti-artist, werkt hij tegenwoordig voornamelijk vanuit zijn atelier, maar zijn expressieve abstracte kunstwerken, waarbij hij experimenteert met onconventionele materialen, hebben nog steeds vaak te maken met schrijvende handelingen. 
Zijn manier van werken noemt hij Lautomatisme, waarbij uit herhalende handelingen steeds nieuwe dingen ontstaan. “Ik ben gefascineerd door toeval en de dynamiek die daarmee samenhangt. Er is een wisselwerking tussen structuur en chaos; eenvoudige gedragingen kunnen complexe structuren voortbrengen, wanneer de symmetrie wordt doorbroken.”
Tijdens URBANIA presenteert hij onder andere een deconstructie van zijn installatie VACOS (Spaans voor ‘leegte’ maar ook een acroniem van Voyeurism Artistic Confiment Observatory Space), die eerder te zien was tijdens festival Simmerdeis, als decor van een performance die – kort door de bocht – ging over het moment dat een dier begon te schrijven en mens werd.

Hugo Tekstra
Hugo Tekstra gebruikt de visuele taal van de straat – muren, posters, stickers – als basis voor zijn collages, schilderijen en installaties. In 2023 was hij een van de deelnemers in het televisieprogramma De Nieuwe Vermeer, naar aanleiding van de grote Vermeertentoonstelling in het Rijksmuseum. Naast kunstenaar is hij eindredacteur bij de Leeuwarder Courant; in het dagelijks leven houdt hij zich bezig met zowel tekst als beeld. Voor deze expositie bouwt hij een site-specific werk rond een kartonnen pizzabezorgauto, gebaseerd (“half herinnering, half fantasie”) op de tijd dat hij pizza’s bezorgde in Leeuwarden. “Ik hou erg van het medium karton, van het tijdelijke ervan. Het heeft iets stoers, het is rauw en snel en het raakt aan de do-it-yourself-cultuur.”  


Tamme de Boer
De Boer begon in de jaren ’80 als graffitischrijver en ontwikkelde zich later tot schilder in olieverf. Toch blijft de energie en rebellie van de straat voelbaar in zijn werk. Zijn schilderijen – vaak groot van formaat – verbeelden stedelijke sferen en maatschappelijk engagement. “Met graffiti zette ik vroeger vooral mijn naam neer, maar op een gegeven moment wilde ik méér zeggen. In mijn schilderijen probeer ik verhalen te vertellen en werelden op te roepen.” Muziek is een grote inspiratiebron; zijn werken verwijzen vaak naar songteksten van artiesten als Tom Waits en Nick Cave en van rapnummers uit de 80’er jaren. Zinnetjes die in zijn hoofd blijven steken en hem aan het denken en het maken zetten. Het levert werken op met titels als Everybody's talking at the same time en Freedom is a road seldom traveled by the multitude. 

TOIGRAPHOLOGY

(Toi: Jij. Graphology: schriftkunde.)
Welke rol speelde de uit Philadelphia afkomstige Darryl McCray, alias Cornbread, in de beginperiode van de graffiti? Was hij de eerste ‘tagger’? Wat betekent een kroontje op een piece? Wanneer ben je een king en wanneer ben je geen toy meer? Toigraphology geeft antwoord op al deze vragen en meer.

Een wand in de expositie is helemaal gewijd aan de oorsprong en ontwikkeling van de tag, de basisbouwsteen van graffiti. De tag is een simpele handtekening, vaak een pseudoniem, gezet in één kleur. Daaruit voort kwamen de throw-up, een meer uitgewerkte tag met een outline en een filling, en vervolgens de piece (afkorting van masterpiece): een complexer ontwerp met meerdere kleuren en schaduwen.

LANGUAGE (NO) PROBLEM

Wat is jouw achtergrond en welke rol spelen jouw roots? Welke taal spreek je? Language (no) problem is een prikkelende kunstinstallatie in de publieke ruimte van de Lawei, die de toeschouwer uitnodigt een blik te werpen op de eigen achtergrond en de achtergrond van een ander. 


Meld je hier aan om bij de opening aanwezig te zijn.