Expositie Meat the Future
VR 17 DEC t/m ZO 13 FEB 2022
De expositie Meat the Future besteedt op een kunstzinnige manier aandacht aan de problematiek rondom vleesconsumptie. Hoe zorgen we ervoor dat we in de nabije toekomst ‘ons stukje vlees’ niet hoeven te missen? En hoe combineren we dat met maatschappelijke issues als het streven naar duurzaamheid en het voorkomen van dierenleed? Kweekvlees, gemaakt uit de stamcellen van dieren, kan een oplossing zijn. Next Nature Network levert met Meat the Future een uitnodigende bijdrage aan de bewustwording rondom kweekvlees.
Een verzameling tafeltjes met daarop mooi opgemaakte borden: Ravioli van Bresse Kweekkip, Transparante Sashimi, Tovervlees Ballen, Medicinale Rijst met Vleesbonen, Lab Zwezerik... De expositieruimte van De Lawei is omgetoverd tot een soort restaurant waarin je kennis kunt maken met wat wel eens het eten van de toekomst zou kunnen worden. Compleet met menukaart.
Bij nader inzien blijken de gerechten niet echt te zijn. Het zijn kunstzinnige vertalingen die bedacht zijn door Next Nature Network. Zoals de Gebreide Steak, een kunstig breiwerkje waar het ribbelpatroon voor een verrassend realistische vleesstructuur zorgt. Maar echt of niet echt, de gerechten zetten aan tot bezinning.
Ontwerper Hendrik-Jan Grievink is een van de bedenkers van Meat the Future. ‘Bij Next Nature Network houden we ons bezig met de rol van nieuwe technologie in het dagelijks leven. Ons doel is mensen in contact te brengen met die ontwikkelingen in de hoop dat ze er over gaan nadenken. Meat the Future moet je ook in dat kader zien.’
Uitdaging
In de uitgebreide menukaart die bezoekers van Meat the Future krijgen, staat een toelichting bij alle gerechten en producten die er te zien zijn. De bezoeker kan er ook in lezen hoe de ontwikkeling van kweekvlees een belangrijke bijdrage kan leveren aan de wereldvoedselvoorziening in de toekomst. Want wat is de situatie?
In 2050 is de wereldbevolking gegroeid naar 9 miljard mensen. Het is ondenkbaar, aldus Next Nature Network, dat we tegen die tijd nog vlees kunnen produceren zoals we gewend zijn te doen. Nu al consumeren we jaarlijks 44,5 miljard kippen, 280 miljoen koeien en 1,1 miljard varkens. Nu al is de veehouderij verantwoordelijk voor minstens 15% van de uitstoot van broeikasgassen. En dan is er ook nog het wereldwijde waterprobleem: voor de productie van een kilo vlees is 20 tot 50 keer zoveel water nodig als voor een kilo groenten.
Volgens Next Nature Network zouden we drie keer de oppervlakte van de aarde nodig hebben om in 2050 aan de behoeften van alle vleeseters in de wereld te kunnen voldoen. Dat klinkt urgent.
‘Dat is het ook’, zegt Grievink. ‘We hebben te maken met minstens vier grote uitdagingen: de behoefte aan duurzaam produceren, het voorkomen van voedseltekorten, het vermijden van dierenleed en het creëren van de bereidheid bij mensen om anders te gaan eten. Voor al die uitdagingen is kweekvlees een interessante en waarschijnlijk haalbare optie.
Eetcultuur
Volgens Grievink heeft vlees altijd en in alle culturen op het menu gestaan. En dat verander je niet zo makkelijk. ‘Het lijkt daarom beter’, zegt hij, ‘om eerst in te zetten op kweekvlees en andere opties - zoals volledig vegetarisch eten of insecten op het menu - te bewaren voor later.’
Inmiddels kan kweekvlees op brede aandacht rekenen. Er zijn start-ups mee aan het werk in Europa en de Verenigde Staten.
‘En vlak Nederland ook niet uit, zegt Grievink. ‘Het patent van kweekvlees staat op naam van de Nederlandse arts Willem van Eelen. Hij werkte samen met hoogleraar Mark Post, die in 2013 een volledig synthetische hamburger presenteerde. De ontwikkeling daarvan kostte 250.000 euro. De misschien wel grootste uitdaging waar we nu voor staan is het produceren van kweekvlees tegen concurrerende prijzen.’
Maatschappelijke acceptatie
Next Nature Network houdt zich al een tijdje met kweekvlees bezig. Zo was Grievink een paar jaar geleden betrokken bij ‘Het Kweekvlees Kookboek’, waarin 45 recepten staan voor maaltijden die je nu nog niet kunt bereiden. Opvallend is dat deze mede door topkoks bedachte gerechten sterk leunen op bekende vleesgerechten uit verschillende culturen.
‘Mensen ervaren een emotionele afstand tot kweekvlees’, aldus Grievink. ‘Om die reden zullen marktpartijen altijd kiezen voor oplossingen die lijken op wat consumenten al kennen. Dat zie je in de wereld van vleesvervangers ook. Natuurlijk kun je er nieuwe dingen mee doen, maar daarvoor is het nog te vroeg. Met Meat the Future willen we vooral bereiken dat mensen gaan nadenken over de mogelijkheden van kweekvlees. En hopelijk draagt dat bij aan de maatschappelijke acceptatie ervan.’
*Teksten: Dirk van Ginkel
